اندازه گیری صحیح و اصولی فشار خون

اندازه گیری صحیح و اصولی فشار خون، برای تشخیص، مدیریت و کنترل بیماری‎هایی چون هایپرتانسیون (فشار خون بالا) اهمیت بالایی دارد. در حال حاضر، در مطب‎ها و درمانگاه‎ها، استفاده از دستگاه‎های فشار سنج دیجیتالی محبوبیت یافته است. بعضی از این دستگاه‎ها، فشار خون را با دقت بالایی سنجیده و عاری از خطاهای انسانی هستند که در روش سمعی و استفاده از دستگاه‎های فشار سنج غیراتوماتیک رخ می‎دهند. برخی از این دستگاه‎ها، می‎توانند چندین بار به طور مکرر فشار خون را بسنجند و به هیچ ناظری برای تنظیم خود نیاز ندارند. این نوع دستگاه‎ها، فشار خون را دقیق‎تر از روش سمعی اندازه گیری می‎کنند. دقیق‎ترین روش که به عنوان منبع سنجش فشار خون در خارج از مطب‎ها و درمانگاه‎ها شناخته می‎شود، روش «Ambulatory Blood Pressure Monitoring» یا سنجش فشار خون سرپایی می‎باشد. در این روش، دستگاهی به کمر فرد متصل شده و در حالی که وی مشغول کارهای روزانه خودش است، به طور مداوم و در طول 24 ساعت، بارها فشار خون او را اندازه گیری و ثبت می‎کند. پس از این روش، سنجش منظم فشار خون در خانه نیز برای کسانی پیشنهاد می‎شود که قادر به استفاده از روش سنجش فشار خون سرپایی نمی‎باشند. افرادی که دچار سندروم روپوش سفید (در این سندروم، فشار خون فرد در مطب و درمانگاه‎ بالا بوده، در حالی که در منزل کاملاً طبیعی می‎باشد) هستند، مانند کسانی که فشار خون طبیعی دارند، چندان در معرض خطر ابتلا به بیماری‎های قلبی عروقی نیستند. ولی از طرف دیگر، افرادی که دچار فشار خون مخفی (فشار خون طبیعی در مطب‎ها و درمانگاه‎ها، در حالی که در خارج از این مکان‎ها و در منزل، فشار خون بالا دارند) هستند، ریسک بالاتری برای ابتلا به بیماری‎های قلبی عروقی دارند. علاوه بر این موارد، افرادی که در شب‎ها فشار خون‎شان بالا می‎رود نیز در معرض ابتلا به این بیماری‎ها هستند. به طور کلی، چه روش سمعی و چه استفاده از دستگاه‎های تمام اتوماتیک، برای سنجش فشار خون در کودکان و نوجوانان، قابل قبول هستند. اگر از روش سنجش فشار خون صرف نظر کنیم، تمرین و آموزش مداوم به تکنسین‎ها و کادر درمان در زمینه سنجش فشار خون و استفاده از دستگاه‎های کالیبره و تنظیم شده، اهمیت بسزایی در سنجش صحیح فشار خون دارد.

اجزای مختلف سنجش فشار خونید

فشار خون سیستولی و دیاستولی

فشار خون سیستولی و دیاستولی، از اجزای معروف فشار خون هستند که در تمامی سنجش‎های کلینیکی و تحقیقات مختلف، گزارش می‎شوند. این دو، ارتباط مستقیم با بیماری‎های قلبی عروقی داشته و از طریق سنجش آن، می‎توان ریسک ابتلا به این بیماری‎ها را تعیین نمود. اگر به صورت جدا بررسی شوند، هم فشار خون سیستولی و هم دیاستولی بالا، نشان دهنده خطر ابتلا به بیماری‎های قلبی عروقی هستند. از طرف دیگر، فشار خون سیستولی، به طور مستقیم مرتبط با بیماری‎های قلبی عروقی است و بالا بودن آن، نشان از یکی از بیماری‎های این دسته دارد. با این حال، بعضی مطالعات نشان داده‎اند که فشار خون دیاستولی، بر خلاف فشار خون سیستولی، ارتباط چندان مستقیمی با بیماری‎های قلبی عروقی نداشته و اگر فشار خون سیستولی تنظیم شود، فشار خون دیاستولی نمی‎تواند ملاکی برای تعیین خطر ابتلا به بیماری‎های قلبی عروقی باشد. این مسئله، به خصوص در سالمندان به دفعات زیاد مشاهده شده است.

فشار-دیاستولیک
فشار-سیستولیک

وضعیت قلب در فشار خون دیاستول

وضعیت قلب در فشار خون سیستول

فشار نبض، میانگین فشار خون و فشار شریان مرکزی

علاوه بر فشار خون سیستولی و دیاستولی، اجزای دیگری از فشار خون نیز داریم که از همین دو به دست می‎آیند. یکی از این اجزا، فشار نبض نام دارد که از تفاضل فشارن خون سیستولی و دیاستولی به دست می‎آید. فشار نبض، نشان دهنده سختی شریان‎ها می‎باشد. میانگین فشار خون (که از جمع فشار خون سیستولی و دیاستولی، و سپس تقسیم آن‎ها بر 2 به دست می‎آید) و فشار شریان مرکزی (در افرادی که ضربان قلب عادی دارند، به صورت یک سوم فشار خون سیستولی به علاوه دو سوم فشار خون دیاستولی محاسبه می‎شود) برآوردهایی را از فشار خون شریانی در طول یک چرخه کامل قلب ارائه می‎دهند. برای تعیین خطر ابتلا به بیماری‎های قلبی عروقی، می‎توان از فشار نبض و میانگین فشار خون نیز استفاده کرد اما با این حال، فشار خون سیستولی و دیاستولی، بیشتر استفاده شده و در گزارش‎ها ذکر می‎شوند. همچنین منابع مختلف نیز این دو معیار را برای سنجش هایپرتانسیون در نظر گرفته و این دو به صورت جهانی، از مقبولیت بیشتری برخوردار هستند.

اندازه گیری فشار خون در مطب‎ها و درمانگاه‎ها

کلیات اندازه گیری فشار خون در مطب‎ها

اندازه گیری فشار خون در مطب‎ها و مراکز درمانی، به دو شیوه غیر تهاجمی صورت می‎گیرد. یکی از آن‎ها، همان روش شناخته شده و پر کاربرد است. در این روش، از سمع ورید براکیال کمک می‎گیریم. برای سمع این ورید، به گوشی پزشکی (استتوسکوپ) نیازمندیم. با گوشی پزشکی، صداهایی را که در ناحیه ورید براکیال شنیده می‎شوند، سمع می‎کنیم. ظاهر شدن صدا برای اولین بار، نشان دهنده فشار خون سیستولی و ناپدید شدن و خفه شدن آن، نشان دهنده فشار خون دیاستولی است. به این صداها، صداهای کورتکوف می‎گویند. در طول 20 تا 30 سال اخیر، استفاده از دستگاه‎های اتوماتیک نیز رواج یافته و کیفیت آنان، روز به روز بهتر و تکامل یافته‎تر شده است. در این دستگاه‎ها، نرم افزاری تعبیه شده که در طول متورم شدن کاف فشار سنج، موج‎های مختلف را سنجیده و در نهایت با استفاده از الگوریتم‎های خاصی، فشار خون را مشخص می‎نماید. صرف نظر از روش سنجش فشار خون و دستگاه استفاده شده برای آن، دقت در این سنجش، به استفاده از تکنیک‎های استاندارد و آموزش اصولی فرد ناظر بستگی دارد. خطاهایی که در سنجش فشار خون صورت می‎گیرند، در چند دسته قرار دارند. یکی از آنان، مربوط به بیمار (به عنوان مثال، مصرف غذا قبل از سنجش فشار خون، حرکت کردن و …)، دیگری مربوط به دستگاه (دستگاه تنظیم و کالیبره نشده و یا غیر معتبر) و آخری، مربوط به اشتباهات در طول انجام فرآیند (حرف زدن در طول فرآیند سنجش فشار خون و یا استفاده از کاف با سایز نامناسب) می‎باشند.

نکاتی برای کادر درمان در زمان اندازه گیری فشار خون

  • در ابتدا، بررسی کنید که بیمار هوشیاری و توانایی فیزیکی لازم برای سنجش فشار خون به روش سمعی را دارد یا خیر.
  • مانومتر و اعداد نوشته شده بر روی آن، باید در دید مستقیم ناظر بوده و نباید بیشتر از 91 سانتی متر با وی فاصله داشته باشد.
  • ناظر باید شنوایی مناسبی داشته باشد و با صداهای کورتکوف آشنایی داشته باشد تا بتواند در طول فرآیند، این صداها را شنیده و تشخیص دهد.
  • ناظر باید بتواند به طور همزمان، کاف را پر کرده، به صداها گوش داده و به اعداد مانومتر نیز با دقت نگاه کند.
  • اگر قرار است به روش سمعی فشار خون را مدیریت کنید، باید توجه کنید که بیمار تحت تاثیر بررسی شما، رفتار خود را تغییر ندهد.
  • ناظر باید به تکنیک‎های عمومی و تفسیر مقدار فشار خون، آگاه باشد.
  • ناظر نیاز است که اطلاعات کافی در مورد تغییرات فشار خون در طول روز، تاثیرات ورزش و فعالیت بدنی بر روی آن و تاثیرات مصرف داروهای ضد هایپرتانسیون داشته باشد.
  • دستگاه‎هایی که استفاده می‎شوند، باید استاندارد و تنظیم شده باشند.
  • سنجش فشار خون، بهتر است در محیطی آرام با دمای معمولی انجام شود.
  • پوزیشن مناسب به مددجو داده شود.
  • مطمئن شوید که مددجو، در طول فرآیند سنجش فشار خون، حرکت نکرده و صحبت نکند.
  • مطمئن شوید مددجو قبل از سنجش فشار خون، ادرار خود را به طور کامل تخلیه کرده باشد.
  • سایز کاف از اهمیت بسزایی برخوردار است.
انواع-کاف-فشار-سنج

کاف مناسب برای اطفال و بزرگسالان

  • ناظر باید تفسیر مناسبی از فشار خون ارائه داده و بداند چه زمانی نیاز است که مددجو را به مراجع بالاتر ارجاع دهد.

پوزیشن مناسب در طی سنجش فشار خون

معمول‎ترین پوزیشن‎ها در هنگام سنجش فشار خون، پوزیشن نشسته و پوزیشن سوپاین می‎باشند. به طور کلی، پوزیشن نشسته کاربرد بیشتری دارد و مددجویان نیز بیشتر این پوزیشن را ترجیح می‎دهند. علاوه بر این موضوع، داده‎هایی که از سنجش فشار خون به دست آمده، دقت این پوزیشن را تایید می‎کنند. پس از پوزیشن دادن مناسب، سایز کاف و محل قرارگیری آن نیز اهمیت بسزایی دارد. کاف باید در سطح دهلیز راست بیمار قرار بگیرد. استفاده از کاف کوچک، باعث می‎شود فشار خون، بیشتر از حد طبیعی نشان داده شود. از طرف دیگر، استفاده از کاف بزرگ نیز باعث می‎شود فشار خون، کمتر از حد طبیعی نشان داده شود.

نکاتی مربوط به پوزیشن مناسب در طول سنجش فشار خون

  • بر اساس داده‎های موجود، مشخص شده است که فشار خون سیستولی در پوزیشن سوپاین، بین 3 تا 10 میلی متر جیوه، بالاتر از پوزیشن نشسته است.
  • فشار خون دیاستولی در پوزیشن سوپاین، بین 1 تا 5 میلی متر جیوه بالاتر از پوزیشن نشسته است.
  • اگر سنجش فشار خون در پوزیشن سوپاین صورت می‎گیرد، بهتر است زیر دستی که کاف به آن وصل می‎شود، بالشت قرار داده شود.
  • در پوزیشن نشسته، دهلیز راست در وسط استرنوم و فضای بین دنده‎ای چهارم واقع شده است.
  • اگر پشت بیمار به چیزی تکیه داده نشده، فشار خون سیستولی بین 5 تا 15 میلی متر جیوه بالاتر از سطح عادی و فشار خون دیاستولی، 6 میلی متر جیوه بالاتر از سطح عادی می‎باشد.
  • روی هم گذاشتن پاها در هنگام سنجش فشار خون، می‎تواند باعث شود که فشار خون سیستولی 5 تا 8 میلی متر جیوه بالاتر از حد طبیعی و فشار خون دیاستولی بین 3 تا 5 میلی متر جیوه بالاتر از حد طبیعی باشد.
  • اگر دست پایین‎تر از سطح دهلیز راست قرار بگیرد، فشار خون بالاتر از حد طبیعی نشان داده می‎شود.
  • دستی که کاف به آن وصل می‎شود، یا باید توسط ناظر نگه داشته شود و یا بر روی یک میز قرار داده شود. اگر خود بیمار دستش را نگه دارد، باعث افزایش فشار خون خواهد شد.
وضعیت-مناسب-برای-فشار-خون

نحوه قرارگیری کاف و استتوسکوپ در فرآیند سنجش فشار خون

در ابتدا، ناظر باید ورید براکیال را که در ناحیه آنته کوبیتال قرار گرفته، لمس کند. پس از آن، باید کاف را 2 تا 3 سانتی‎متر بالاتر از ناحیه آنته کوبیتال ببندد. اگر از روش سمعی استفاده شود، با این نوع بستن کاف، فضای کافی برای قرار دادن استتوسکوپ بر روی ورید براکیال نیز وجود خواهد داشت. پس از آن، کاف باید به طرز مناسب بسته شده و سفتی آن در بالا و پایین، مشابه باشد. برای بررسی سفتی کاف، می‎توانیم از انگشت استفاده کنیم. باید فضای کافی برای یک انگشت در داخل کاف، چه در بالا و چه در پایین، وجود داشته باشد. در روش سمعی، در ابتدا باید نقطه‎ای را که ضربان ورید براکیال در آن ناپدید می‎شود، پیدا کنیم. پس از آن، کاف را 30 میلی متر جیوه بیشتر از این نقطه، پر می‎کنیم. پس از آن، خالی کردن کاف نیز باید با سرعت 2 میلی متر جیوه بر ثانیه صورت بگیرد. این امر باعث می‎شود دقت کافی در سنجش فشار خون داشته باشیم.

فشار-خون

تکنیک توجه به صداها در طول سنجش فشار خون

روش سمعی که با نام روش کورتکوف نیز شناخته می‎شود، روشی معمول و شناخته شده برای سنجش فشار خون سیستولی و دیاستولی می‎باشد. در این روش، کاف را در جای مناسب بسته و سپس شروع به پر کردن آن می‎نماییم. با پر شدن کاف، ورید براکیال مسدود شده و جریان خون به آن متوقف می‎شود. پس از آن، به آرامی کاف را خالی می‎کنیم که باعث برقراری دوباره جریان خون می‎شود. برقرار شدن جریان خون، صداهایی را به همراه دارد که می‎توانیم با قرار دادن استتوسکوپ بر روی ورید براکیال در ناحیه آنته کوبیتال، آن‎ها را سمع کنیم. پر کردن و یا خالی کردن کاف، نباید با سرعت زیاد انجام شود زیرا در هر دو حالت، احتمال خطا فزایش می‎یابد. در فاز اول، صدای ضربه‎ای بلندی را می‎شنویم که به عنوان فشار خون دیاستولی در نظر گرفته می‎شود. پس از آن، وارد فاز دو می‎شویم. در این فاز، صدای فش فش مانند جریان خون شنیده می‎شود. در فاز سه، صداهای معمول‎تر و بلندتری را نسبت به فاز دو می‎شنویم. در فاز چهار، صداها کمتر شده و به سمت ساکت شدن پیش می‎روند. در نهایت، در فاز پنج، صداها خفه شده و این نقطه، به عنوان فشار خون دیاستولی در نظر گرفته می‎شود.

کلیات اندازه گیری فشار خون

فشار خون خود را به طور منظم اندازه گیری کنید تا به تیم مراقبت های بهداشتی خود کمک کنید تا هرگونه مشکل سلامتی را زود تشخیص دهند. اگر فشار خون خیلی بالا باشد شما و تیم مراقبت های سلامتیتان میتوانید اقداماتی را برای کنترل فشارخون انجام دهید.

چرا باید فشار خونم را اندازه بگیرم؟

اندازه گیری فشارخون تنها راه برای تشخیص فشارخون بالاست.

فشارخون بالا؛ معمولا هیچ علائم یا علامت هشدار دهنده‌ای ندارد و بسیاری از مردم نمی‌دانند که آن را دارند.

از کجا میتوانم فشارخون خود را چک کنم؟

شما می‌توانید فشارخون خود را چک کنید:

توسط یکی از اعضای تیم مراقبت‌های بهداشتی

داروخانه‌ای که دارای دستگاه سنجش فشارخون دیجیتال می‌باشد.

با دستگاه فشارخون خانگی که می‌توانید خودتان از آن استفاده کنید.

چه چیزی بر خواندن فشارخون تاثیر میگذارد؟

بسیاری از عوامل می‌توانند برروی اندازه گیری فشارخون تاثیر بگذارند. از جمله:

عصبی بودن در هنگام اندازه گیری فشارخون. به این سندرم کت سفید می‌گویند. از هر 3 نفری که فشارخون خود را در مطب پزشک اندازه می‌گیرند، یک نفر ممکن است فشارخون طبیعی را در خارج از آن نشان دهد.

اگر سیگار می‌کشید یا الکی یا کافئین دی، یا در عرض 30 دقیقه قبل از اندازه گیری فشارخون ورزش کرده‌اید، ممکن است فشارخون شما بالاتر از حد معمول نشان داده شود.

نحوه نشستن شما. روی هم قرار دادن پاها و قراردادن بازو در کنار خود و در ارتفاع بجای استراحت روی میز، می‌تواند فشار خون شما را بالاتر ببرد.

مهم است که اندازه دقیق فشارخون خود را دریافت کنید تا تصویر واضح‌تری از خطر ابتلا به بیماری قلبی و سکته داشته باشید.

مطالعه‌ای که می‌گوید فشارخون شما کمتر از حد واقعی است، ممکن است به شما احساس امنیت کاذبی درمورد سلامتی‌تان بدهد.

مطالعه‌ای که می‌گوید فشارخون شما بالاتر از حد واقعی است، ممکن است منجر به درمانی شود که به آن نیاز ندارید.

روش صحیح اندازه گیری فشار خون چیست؟

روش صحیح اندازه گیری فشارخون خود را بیاموزید. چه آن را در مطب پزشک چک کنید چه خودتان در خانه انرا چک کنید. برای این کار، بهتر است از این چک لیست استفاده کنید:

30 دقیقه قبل از اندازه گیری فشارخون چیزی نخورید یا ننوشید.

قبل از اندازه گیری، مثانه خود را خالی کنید.

حداقل 5 دقیقه قبل از اندازه گیری، روی یک صندلی راحت بنشینید و پشت خود را تکیه دهید.

هردو پا را صاف روی زمین بگذارید و روی هم نگذارید.

بازوی خود را با کاف روی میز در ارتفاع سینه قرار دهید.

مطمئن شوید که کاف فشار خون محکم باشد اما خیلی سفت نباشد.

کاف باید روی پوست شما باشد نه روی لباس.

هنگامی که فشارخون شما اندازه گیری می‌شود، صحبت نکنید.

فشارخون خود را هرروز در ساعت معینی اندازه بگیرید.

حداقل دو اندازه گیری را با فاصله یک یا دو دقیقه انجام دهید.

متخصصان مراقبت‌های بهداشتی چگونه فشارخون مرا کنترل می‌کنند؟

ابتدا یه متخصص مراقبت های بهداشتی یک کاف را دور بازوی شما می پیچد. سپس متخصص مراقبت های بهداشتی کاف را باد میکند که به ارامی روی بازوی شما سفت میشود.

کاف دارای یک مانومتر بر روی خود است که فشارخون شما را اندازه گیری میکند. واین گیج از واحد اندازه گیری به نام میلی کتر جیوه برای اندازه گیری در رگ های خونی شما استفاده میکند

متخصص مراقبت‌های بهداشتی درحالی که به نبض شما با گوشی پزشکی گوش می‌دهد، و مانومتر را تماشا می‌کند، به آرامی هوای کاف را خالی میکند.

این فرایند سریع و بدون درد است.

درصورت استفاده از کاف فشارخون دیجیتال یا خودکار، متخصص مراقبت های بهداشتی نیازی به استفاده از گوشی پزشکی نخواهد نداشت.

اگر فشارخون خود را در خانه اندازه گیری میکنید، از این نکات استفاده کنید.

افرادی که فشارخون بالا دارند، ممکن است نیاز به اندازه گیری فشار خون خود را بیشتر از افرادی که فشار خون بالا ندارند، داشته باشند.

علاوه بر فاکتور سن، شما میتوانید هرروز اقداماتی را برای کمک به حفظ فشارخون در محدوده سالم انجام دهید.

مقالات مرتبط

2 در مورد “اندازه گیری فشار خون”

  1. قاتل خاموش جان خیلی از افراد جامعه رو تهدید میکنه و هر روز به دلیل سبک زندگی ناسالم و مصرف بیش از حد نمک بیشتر میشه بنظرم آموزش کنترل فشار خون مهمترین هدیه ایه که به این جوامع میشه اهدا کرد ممنون♡

دیدگاه‌ها بسته شده‌اند.

ورود به نرسینگ ماز

کاربر جدید هستید؟ در نرسینگ ماز ثبت نام کنید

سلام رفیق!

به خونه خوش اومدی! اگه عضو نرسینگ ماز هستی، وارد شو

رمز یا نام کاربری شما اشتباه است