ساکشن راه هوایی چیست؟

ساکشن راه هوایی یک پروسیجر است که با واردکردن یک کاتتر به لوله تراشه‌ی بیمار و ایجاد مکش منفی در آن ترشحات غلیظ شده‌ی بیماری که فاقد توانایی پاک‌سازی آن است را پاک‌کرده و از تجمع بیش‌ازحد ترشحات جلوگیری می‌کند تا مانع از آتلکتازی ریه و اکسپایر شدن بیماران شود.

یکی از اجزای کلیدی مدیریت راه هوایی ساکشن راه هوایی مصنوعی است و یک مهارت اصلی برای پزشکان و پرستاران محسوب می‌شود. این ساکشن یک روش رایج در سراسر جهان است که به‌صورت روزانه انجام می‌شود. به‌این‌ترتیب، ضروری است که پزشکان و پرستاران با مؤثرترین و کارآمدترین روش‌ها برای انجام این روش آشنا باشند.

این مقاله برگرفته از یک بررسی سیستماتیک است که برای توسعه توصیه‌های مبتنی بر شواهد که مربوط به مراقبت از بیماران دارای راه‌های هوایی مصنوعی است، انجام‌شده است. از این بررسی، دستورالعمل‌ها و توصیه‌هایی به‌دست‌آمده که به سؤالات مربوط به نشانه‌ها، عوارض، زمان، مدت و روش‌های ساکشن مصنوعی راه هوایی پاسخ می‌دهد.

فواید ساکشن

ساکشن با باز کردن راه هوایی و پاک‌سازی ترشحات، اکسیژن در دسترس بیمار را افزایش می‌دهد درنتیجه از هایپوکسی، خفگی، تاکی کاردی جبرانی، برادی‌کاردی به دنبال تاکی‌کاردی، آتلکتازی و حتی اکسپایر شدن بیمار جلوگیری می‌کند تا بیمار دچار آسیب‌های جبران‌ناپذیر نشود.

عوارض ساکشن راه هوایی

عوارض ساکشن بیشتر متوجه کسانی می‌شود که اقدامات صورت گرفته برای آن‌ها به‌صورت اصولی انجام نشود. درصورتی‌که ساکشن به روش اصولی صورت بگیرد معمولاً عوارض خاصی به همراه ندارد.

ازجمله عوارض ساکشن می توان به هم خوردن علائم حیاتی بیمار به دلیل هایپراکسیژنه نکردن بیمار نام برد.

ساکشن چگونه انجام می‌شود؟

باید ابتدا فرد ارائه‌دهنده‌ی مراقبت دست‌های خود را شسته و با ماسک و گان بالای سر مریض حاضر می‌شود.
چنانچه بیمار هوشیار باشد، چرایی و مراحل انجام پروسیجر برای وی توضیح داده می‌شود.
در صورت امکان بیمار در حالت نیمه نشسته قرار می‌گیرد.
فرایند هایپر‌اکسیژناسیون بیمار انجام می‌شود و اکسیژن با درصد بالا به بیمار داده می‌شود.
درروش بسته که اختلال کمتری نیز در علائم حیاتی بیمار ایجاد می‌کند، در بیمار متصل به ونتیلاتور با استفاده از یک سیستم بسته انجام می‌شود و نیاز به جدا کردن بیمار از ونتیلاتور نیست.
درروش باز در بیماران متصل به ونتیلاتور باید از دستگاه جدا شوند سپس از سر ساکشن استریل و یک‌بارمصرف استفاده شود.
پوشیدن دستکش استریل در دست غالب
هنگام خارج کردن کاتتر باید به‌صورت دورانی آن را خارج نمود.
ساکشن راه هوایی در هر نوبت نباید بیشتر از 15 ثانیه طول بکشد.
کاتترهای ساکشن باید کمتر از 70 درصد لوله تراشه را در نوزادان و کمتر از 50 درصد را در بیماران اطفال و بزرگ‌سالان مسدود کنند.
فشار ساکشن باید زیر 120 میلی‌متر جیوه در بیماران نوزاد و کودکان و 200 میلی‌متر جیوه در بزرگ‌سالان باشد. (حالت روتین 120 میلی‌متر جیوه)
ممکن است از هر دو سیستم ساکشن بسته و باز برای حذف ایمن و مؤثر ترشحات از راه هوایی مصنوعی بیماران بزرگ‌سال استفاده شود.
پس از هر نوبت باید بیمار دوباره هایپراکسیژنه شود.
طبق تحقیقات جدید صورت گرفته استفاده از نرمال سالین توصیه نمی‌شود.
ساکشن عمیق فقط باید زمانی انجام شود که ساکشن کم‌عمق بی‌اثر باشد.

چه زمانی ساکشن راه هوایی انجام می‌شود؟

در صورت نیاز برای نوزادان و کودکان ساکشن راه هوایی فقط کافی است و نیازی به ساکشن برنامه‌ریزی‌شده نیست.

در بزرگ‌سالانی که در بخش‌های ویژه از آن‌ها مراقبت می‌شود و از هوشیاری کافی برخوردار نیستند، ساکشن‌های دوره‌ای اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.

هنگام شنیدن صداهای تنفسی
ترشحات بصری درراه هوایی مصنوعی
الگوی دندان‌اره‌ای در شکل موج ونتیلاتور
زجر تنفسی
پایین آمدن غلظت اکسیژن خون

سایزهای سر ساکشن

معمولاً از سوند نلاتون در بیمارستان‌ها به‌جای سر ساکشن استفاده می‌شود که با توجه به حساسیت سیستم تنفسی باید کاملاً به‌صورت استریل مورداستفاده قرار گیرد.