اندازه گیری صحیح و اصولی فشار خون، برای تشخیص، مدیریت و کنترل بیماریهایی چون هایپرتانسیون (فشار خون بالا) اهمیت بالایی دارد. در حال حاضر، در مطبها و درمانگاهها، استفاده از دستگاههای فشار سنج دیجیتالی محبوبیت یافته است. بعضی از این دستگاهها، فشار خون را با دقت بالایی سنجیده و عاری از خطاهای انسانی هستند که در روش سمعی و استفاده از دستگاههای فشار سنج غیراتوماتیک رخ میدهند. برخی از این دستگاهها، می‌توانند چندین بار به طور مکرر فشار خون را بسنجند و به هیچ ناظری برای تنظیم خود نیاز ندارند. این نوع دستگاهها، فشار خون را دقیقتر از روش سمعی اندازه گیری می‌کنند. دقیقترین روش که به عنوان منبع سنجش فشار خون در خارج از مطبها و درمانگاهها شناخته میشود، روش «Ambulatory Blood Pressure Monitoring» یا سنجش فشار خون سرپایی می‌باشد. در این روش، دستگاهی به کمر فرد متصل شده و در حالی که وی مشغول کارهای روزانه خودش است، به طور مداوم و در طول 24 ساعت، بارها فشار خون او را اندازه گیری و ثبت میکند. پس از این روش، سنجش منظم فشار خون در خانه نیز برای کسانی پیشنهاد میشود که قادر به استفاده از روش سنجش فشار خون سرپایی نمیباشند. افرادی که دچار سندروم روپوش سفید (در این سندروم، فشار خون فرد در مطب و درمانگاه بالا بوده، در حالی که در منزل کاملاً طبیعی می‌باشد) هستند، مانند کسانی که فشار خون طبیعی دارند، چندان در معرض خطر ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی نیستند. ولی از طرف دیگر، افرادی که دچار فشار خون مخفی (فشار خون طبیعی در مطبها و درمانگاهها، در حالی که در خارج از این مکانها و در منزل، فشار خون بالا دارند) هستند، ریسک بالاتری برای ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی دارند. علاوه بر این موارد، افرادی که در شبها فشار خونشان بالا میرود نیز در معرض ابتلا به این بیماریها هستند. به طور کلی، چه روش سمعی و چه استفاده از دستگاههای تمام اتوماتیک، برای سنجش فشار خون در کودکان و نوجوانان، قابل قبول هستند. اگر از روش سنجش فشار خون صرف نظر کنیم، تمرین و آموزش مداوم به تکنسینها و کادر درمان در زمینه سنجش فشار خون و استفاده از دستگاههای کالیبره و تنظیم شده، اهمیت بسزایی در سنجش صحیح فشار خون دارد.
اجزای مختلف سنجش فشار خونید
فشار خون سیستولی و دیاستولی
فشار خون سیستولی و دیاستولی، از اجزای معروف فشار خون هستند که در تمامی سنجشهای کلینیکی و تحقیقات مختلف، گزارش میشوند. این دو، ارتباط مستقیم با بیماریهای قلبی عروقی داشته و از طریق سنجش آن، میتوان ریسک ابتلا به این بیماریها را تعیین نمود. اگر به صورت جدا بررسی شوند، هم فشار خون سیستولی و هم دیاستولی بالا، نشان دهنده خطر ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی هستند. از طرف دیگر، فشار خون سیستولی، به طور مستقیم مرتبط با بیماریهای قلبی عروقی است و بالا بودن آن، نشان از یکی از بیماریهای این دسته دارد. با این حال، بعضی مطالعات نشان دادهاند که فشار خون دیاستولی، بر خلاف فشار خون سیستولی، ارتباط چندان مستقیمی با بیماریهای قلبی عروقی نداشته و اگر فشار خون سیستولی تنظیم شود، فشار خون دیاستولی نمیتواند ملاکی برای تعیین خطر ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی باشد. این مسئله، به خصوص در سالمندان به دفعات زیاد مشاهده شده است.
وضعیت قلب در فشار خون دیاستول
وضعیت قلب در فشار خون سیستول
فشار نبض، میانگین فشار خون و فشار شریان مرکزی
علاوه بر فشار خون سیستولی و دیاستولی، اجزای دیگری از فشار خون نیز داریم که از همین دو به دست میآیند. یکی از این اجزا، فشار نبض نام دارد که از تفاضل فشارن خون سیستولی و دیاستولی به دست میآید. فشار نبض، نشان دهنده سختی شریانها می‌باشد. میانگین فشار خون (که از جمع فشار خون سیستولی و دیاستولی، و سپس تقسیم آنها بر 2 به دست میآید) و فشار شریان مرکزی (در افرادی که ضربان قلب عادی دارند، به صورت یک سوم فشار خون سیستولی به علاوه دو سوم فشار خون دیاستولی محاسبه میشود) برآوردهایی را از فشار خون شریانی در طول یک چرخه کامل قلب ارائه میدهند. برای تعیین خطر ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی، میتوان از فشار نبض و میانگین فشار خون نیز استفاده کرد اما با این حال، فشار خون سیستولی و دیاستولی، بیشتر استفاده شده و در گزارشها ذکر میشوند. همچنین منابع مختلف نیز این دو معیار را برای سنجش هایپرتانسیون در نظر گرفته و این دو به صورت جهانی، از مقبولیت بیشتری برخوردار هستند.
اندازه گیری فشار خون در مطبها و درمانگاهها
کلیات اندازه گیری فشار خون در مطبها
اندازه گیری فشار خون در مطبها و مراکز درمانی، به دو شیوه غیر تهاجمی صورت میگیرد. یکی از آنها، همان روش شناخته شده و پر کاربرد است. در این روش، از سمع ورید براکیال کمک میگیریم. برای سمع این ورید، به گوشی پزشکی (استتوسکوپ) نیازمندیم. با گوشی پزشکی، صداهایی را که در ناحیه ورید براکیال شنیده میشوند، سمع میکنیم. ظاهر شدن صدا برای اولین بار، نشان دهنده فشار خون سیستولی و ناپدید شدن و خفه شدن آن، نشان دهنده فشار خون دیاستولی است. به این صداها، صداهای کورتکوف می‌گویند. در طول 20 تا 30 سال اخیر، استفاده از دستگاههای اتوماتیک نیز رواج یافته و کیفیت آنان، روز به روز بهتر و تکامل یافتهتر شده است. در این دستگاهها، نرم افزاری تعبیه شده که در طول متورم شدن کاف فشار سنج، موجهای مختلف را سنجیده و در نهایت با استفاده از الگوریتمهای خاصی، فشار خون را مشخص مینماید. صرف نظر از روش سنجش فشار خون و دستگاه استفاده شده برای آن، دقت در این سنجش، به استفاده از تکنیکهای استاندارد و آموزش اصولی فرد ناظر بستگی دارد. خطاهایی که در سنجش فشار خون صورت می‌گیرند، در چند دسته قرار دارند. یکی از آنان، مربوط به بیمار (به عنوان مثال، مصرف غذا قبل از سنجش فشار خون، حرکت کردن و …)، دیگری مربوط به دستگاه (دستگاه تنظیم و کالیبره نشده و یا غیر معتبر) و آخری، مربوط به اشتباهات در طول انجام فرآیند (حرف زدن در طول فرآیند سنجش فشار خون و یا استفاده از کاف با سایز نامناسب) میباشند.
نکاتی برای کادر درمان در زمان اندازه گیری فشار خون
- در ابتدا، بررسی کنید که بیمار هوشیاری و توانایی فیزیکی لازم برای سنجش فشار خون به روش سمعی را دارد یا خیر.
- مانومتر و اعداد نوشته شده بر روی آن، باید در دید مستقیم ناظر بوده و نباید بیشتر از 91 سانتی متر با وی فاصله داشته باشد.
- ناظر باید شنوایی مناسبی داشته باشد و با صداهای کورتکوف آشنایی داشته باشد تا بتواند در طول فرآیند، این صداها را شنیده و تشخیص دهد.
- ناظر باید بتواند به طور همزمان، کاف را پر کرده، به صداها گوش داده و به اعداد مانومتر نیز با دقت نگاه کند.
- اگر قرار است به روش سمعی فشار خون را مدیریت کنید، باید توجه کنید که بیمار تحت تاثیر بررسی شما، رفتار خود را تغییر ندهد.
- ناظر باید به تکنیکهای عمومی و تفسیر مقدار فشار خون، آگاه باشد.
- ناظر نیاز است که اطلاعات کافی در مورد تغییرات فشار خون در طول روز، تاثیرات ورزش و فعالیت بدنی بر روی آن و تاثیرات مصرف داروهای ضد هایپرتانسیون داشته باشد.
- دستگاههایی که استفاده میشوند، باید استاندارد و تنظیم شده باشند.
- سنجش فشار خون، بهتر است در محیطی آرام با دمای معمولی انجام شود.
- پوزیشن مناسب به مددجو داده شود.
- مطمئن شوید که مددجو، در طول فرآیند سنجش فشار خون، حرکت نکرده و صحبت نکند.
- مطمئن شوید مددجو قبل از سنجش فشار خون، ادرار خود را به طور کامل تخلیه کرده باشد.
- سایز کاف از اهمیت بسزایی برخوردار است.
کاف مناسب برای اطفال و بزرگسالان
- ناظر باید تفسیر مناسبی از فشار خون ارائه داده و بداند چه زمانی نیاز است که مددجو را به مراجع بالاتر ارجاع دهد.
پوزیشن مناسب در طی سنجش فشار خون
معمولترین پوزیشنها در هنگام سنجش فشار خون، پوزیشن نشسته و پوزیشن سوپاین میباشند. به طور کلی، پوزیشن نشسته کاربرد بیشتری دارد و مددجویان نیز بیشتر این پوزیشن را ترجیح میدهند. علاوه بر این موضوع، دادههایی که از سنجش فشار خون به دست آمده، دقت این پوزیشن را تایید می‌کنند. پس از پوزیشن دادن مناسب، سایز کاف و محل قرارگیری آن نیز اهمیت بسزایی دارد. کاف باید در سطح دهلیز راست بیمار قرار بگیرد. استفاده از کاف کوچک، باعث میشود فشار خون، بیشتر از حد طبیعی نشان داده شود. از طرف دیگر، استفاده از کاف بزرگ نیز باعث میشود فشار خون، کمتر از حد طبیعی نشان داده شود.
نکاتی مربوط به پوزیشن مناسب در طول سنجش فشار خون
- بر اساس دادههای موجود، مشخص شده است که فشار خون سیستولی در پوزیشن سوپاین، بین 3 تا 10 میلی متر جیوه، بالاتر از پوزیشن نشسته است.
- فشار خون دیاستولی در پوزیشن سوپاین، بین 1 تا 5 میلی متر جیوه بالاتر از پوزیشن نشسته است.
- اگر سنجش فشار خون در پوزیشن سوپاین صورت میگیرد، بهتر است زیر دستی که کاف به آن وصل میشود، بالشت قرار داده شود.
- در پوزیشن نشسته، دهلیز راست در وسط استرنوم و فضای بین دندهای چهارم واقع شده است.
- اگر پشت بیمار به چیزی تکیه داده نشده، فشار خون سیستولی بین 5 تا 15 میلی متر جیوه بالاتر از سطح عادی و فشار خون دیاستولی، 6 میلی متر جیوه بالاتر از سطح عادی می‌باشد.
- روی هم گذاشتن پاها در هنگام سنجش فشار خون، می‌تواند باعث شود که فشار خون سیستولی 5 تا 8 میلی متر جیوه بالاتر از حد طبیعی و فشار خون دیاستولی بین 3 تا 5 میلی متر جیوه بالاتر از حد طبیعی باشد.
- اگر دست پایینتر از سطح دهلیز راست قرار بگیرد، فشار خون بالاتر از حد طبیعی نشان داده میشود.
- دستی که کاف به آن وصل میشود، یا باید توسط ناظر نگه داشته شود و یا بر روی یک میز قرار داده شود. اگر خود بیمار دستش را نگه دارد، باعث افزایش فشار خون خواهد شد.
نحوه قرارگیری کاف و استتوسکوپ در فرآیند سنجش فشار خون
در ابتدا، ناظر باید ورید براکیال را که در ناحیه آنته کوبیتال قرار گرفته، لمس کند. پس از آن، باید کاف را 2 تا 3 سانتیمتر بالاتر از ناحیه آنته کوبیتال ببندد. اگر از روش سمعی استفاده شود، با این نوع بستن کاف، فضای کافی برای قرار دادن استتوسکوپ بر روی ورید براکیال نیز وجود خواهد داشت. پس از آن، کاف باید به طرز مناسب بسته شده و سفتی آن در بالا و پایین، مشابه باشد. برای بررسی سفتی کاف، میتوانیم از انگشت استفاده کنیم. باید فضای کافی برای یک انگشت در داخل کاف، چه در بالا و چه در پایین، وجود داشته باشد. در روش سمعی، در ابتدا باید نقطهای را که ضربان ورید براکیال در آن ناپدید میشود، پیدا کنیم. پس از آن، کاف را 30 میلی متر جیوه بیشتر از این نقطه، پر میکنیم. پس از آن، خالی کردن کاف نیز باید با سرعت 2 میلی متر جیوه بر ثانیه صورت بگیرد. این امر باعث میشود دقت کافی در سنجش فشار خون داشته باشیم.
تکنیک توجه به صداها در طول سنجش فشار خون
روش سمعی که با نام روش کورتکوف نیز شناخته میشود، روشی معمول و شناخته شده برای سنجش فشار خون سیستولی و دیاستولی می‌باشد. در این روش، کاف را در جای مناسب بسته و سپس شروع به پر کردن آن مینماییم. با پر شدن کاف، ورید براکیال مسدود شده و جریان خون به آن متوقف میشود. پس از آن، به آرامی کاف را خالی میکنیم که باعث برقراری دوباره جریان خون میشود. برقرار شدن جریان خون، صداهایی را به همراه دارد که میتوانیم با قرار دادن استتوسکوپ بر روی ورید براکیال در ناحیه آنته کوبیتال، آنها را سمع کنیم. پر کردن و یا خالی کردن کاف، نباید با سرعت زیاد انجام شود زیرا در هر دو حالت، احتمال خطا فزایش مییابد. در فاز اول، صدای ضربهای بلندی را میشنویم که به عنوان فشار خون دیاستولی در نظر گرفته میشود. پس از آن، وارد فاز دو میشویم. در این فاز، صدای فش فش مانند جریان خون شنیده میشود. در فاز سه، صداهای معمولتر و بلندتری را نسبت به فاز دو میشنویم. در فاز چهار، صداها کمتر شده و به سمت ساکت شدن پیش میروند. در نهایت، در فاز پنج، صداها خفه شده و این نقطه، به عنوان فشار خون دیاستولی در نظر گرفته میشود.
کلیات اندازه گیری فشار خون
فشار خون خود را به طور منظم اندازه گیری کنید تا به تیم مراقبت های بهداشتی خود کمک کنید تا هرگونه مشکل سلامتی را زود تشخیص دهند. اگر فشار خون خیلی بالا باشد شما و تیم مراقبت های سلامتیتان میتوانید اقداماتی را برای کنترل فشارخون انجام دهید.
چرا باید فشار خونم را اندازه بگیرم؟
اندازه گیری فشارخون تنها راه برای تشخیص فشارخون بالاست.
فشارخون بالا؛ معمولا هیچ علائم یا علامت هشدار دهنده‌ای ندارد و بسیاری از مردم نمی‌دانند که آن را دارند.
از کجا میتوانم فشارخون خود را چک کنم؟
شما میتوانید فشارخون خود را چک کنید:
توسط یکی از اعضای تیم مراقبت‌های بهداشتی
داروخانه‌ای که دارای دستگاه سنجش فشارخون دیجیتال می‌باشد.
با دستگاه فشارخون خانگی که میتوانید خودتان از آن استفاده کنید.
چه چیزی بر خواندن فشارخون تاثیر میگذارد؟
بسیاری از عوامل می‌توانند برروی اندازه گیری فشارخون تاثیر بگذارند. از جمله:
عصبی بودن در هنگام اندازه گیری فشارخون. به این سندرم کت سفید می‌گویند. از هر 3 نفری که فشارخون خود را در مطب پزشک اندازه می‌گیرند، یک نفر ممکن است فشارخون طبیعی را در خارج از آن نشان دهد.
اگر سیگار می‌کشید یا الکی یا کافئین دی، یا در عرض 30 دقیقه قبل از اندازه گیری فشارخون ورزش کرده‌اید، ممکن است فشارخون شما بالاتر از حد معمول نشان داده شود.
نحوه نشستن شما. روی هم قرار دادن پاها و قراردادن بازو در کنار خود و در ارتفاع بجای استراحت روی میز، می‌تواند فشار خون شما را بالاتر ببرد.
مهم است که اندازه دقیق فشارخون خود را دریافت کنید تا تصویر واضح‌تری از خطر ابتلا به بیماری قلبی و سکته داشته باشید.
مطالعه‌ای که می‌گوید فشارخون شما کمتر از حد واقعی است، ممکن است به شما احساس امنیت کاذبی درمورد سلامتیتان بدهد.
مطالعه‌ای که می‌گوید فشارخون شما بالاتر از حد واقعی است، ممکن است منجر به درمانی شود که به آن نیاز ندارید.
روش صحیح اندازه گیری فشار خون چیست؟
روش صحیح اندازه گیری فشارخون خود را بیاموزید. چه آن را در مطب پزشک چک کنید چه خودتان در خانه انرا چک کنید. برای این کار، بهتر است از این چک لیست استفاده کنید:
30 دقیقه قبل از اندازه گیری فشارخون چیزی نخورید یا ننوشید.
قبل از اندازه گیری، مثانه خود را خالی کنید.
حداقل 5 دقیقه قبل از اندازه گیری، روی یک صندلی راحت بنشینید و پشت خود را تکیه دهید.
هردو پا را صاف روی زمین بگذارید و روی هم نگذارید.
بازوی خود را با کاف روی میز در ارتفاع سینه قرار دهید.
مطمئن شوید که کاف فشار خون محکم باشد اما خیلی سفت نباشد.
کاف باید روی پوست شما باشد نه روی لباس.
هنگامی که فشارخون شما اندازه گیری میشود، صحبت نکنید.
فشارخون خود را هرروز در ساعت معینی اندازه بگیرید.
حداقل دو اندازه گیری را با فاصله یک یا دو دقیقه انجام دهید.
متخصصان مراقبت‌های بهداشتی چگونه فشارخون مرا کنترل می‌کنند؟
ابتدا یه متخصص مراقبت های بهداشتی یک کاف را دور بازوی شما می پیچد. سپس متخصص مراقبت های بهداشتی کاف را باد میکند که به ارامی روی بازوی شما سفت میشود.
کاف دارای یک مانومتر بر روی خود است که فشارخون شما را اندازه گیری میکند. واین گیج از واحد اندازه گیری به نام میلی کتر جیوه برای اندازه گیری در رگ های خونی شما استفاده میکند
متخصص مراقبت‌های بهداشتی درحالی که به نبض شما با گوشی پزشکی گوش می‌دهد، و مانومتر را تماشا میکند، به آرامی هوای کاف را خالی میکند.
این فرایند سریع و بدون درد است.
درصورت استفاده از کاف فشارخون دیجیتال یا خودکار، متخصص مراقبت های بهداشتی نیازی به استفاده از گوشی پزشکی نخواهد نداشت.
اگر فشارخون خود را در خانه اندازه گیری میکنید، از این نکات استفاده کنید.
افرادی که فشارخون بالا دارند، ممکن است نیاز به اندازه گیری فشار خون خود را بیشتر از افرادی که فشار خون بالا ندارند، داشته باشند.
علاوه بر فاکتور سن، شما میتوانید هرروز اقداماتی را برای کمک به حفظ فشارخون در محدوده سالم انجام دهید.
2 در مورد “اندازه گیری فشار خون”
قاتل خاموش جان خیلی از افراد جامعه رو تهدید میکنه و هر روز به دلیل سبک زندگی ناسالم و مصرف بیش از حد نمک بیشتر میشه بنظرم آموزش کنترل فشار خون مهمترین هدیه ایه که به این جوامع میشه اهدا کرد ممنون♡
ممنون از کامنت مفیدتون